ارزیابی کارآیی مدل‏ها در توصیف توزیع اندازه ذرات خاک

Authors

  • محمدتقی تیرگر سلطانی کارشناس ارشد گروه علوم و مهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
  • محمدرضا یزدانی استادیار گروه بیابان‌زدایی دانشکدة کویرشناسی دانشگاه سمنان
Abstract:

دقت و مطلوبیت کاربردی مدل‏های توزیع اندازة ذرات اولیة خاک (PSD) می‏تواند پشتوانه‌ای مناسب برای برآورد خصوصیات هیدرولیکی خاک باشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و رتبه‌بندی دقت مدل‏های مختلف در توصیف PSD خاک‏های مختلف انجام شد. علاوه بر این، مطلوبیت کاربردی این مدل‏ها با درنظرگرفتن دو عامل دقت برازش و تعداد پارامترهای مدل، با استفاده از آماره‏های F و مالو (Cp) و آکاییک (AIC) ارزیابی شد. همچنین تأثیر بافت و درصد رس خاک بر دقت و کارآیی مدل‏ها بررسی شد. در مطالعة حاضر، پنج مدل لاگ‌ـ نرمال جیکی (J)، لاگ‌ـ نرمال ساده (SL)، مدل‌های لاگ‌ـ نرمال اصلاح‌شدة ORL و ONL و مدل شیوازوا‌ و کمبل (SC)، مدل نرمال (N) و مدل‌های چهارپارامتری گمپرتز (G) و فردلاند (Fr) برای هفتاد و یک نمونة خاک، که شامل کلاس‏ مختلف بافتی بودند، آزمایش شدند. کمترین و بیشترین مقادیر ضریب تبیین (R2) به‌ترتیب از آنِ مدل‌های جیکی (J) و مدل چهارپارامتری فردلاند (Fr) بود. نتایج مقایسة مدل‏های N و SL نشان داد با کاهش رس خاک دقت مدل N افزایش و دقت مدل SL کاهش می‏یابد. به عبارت دیگر، با درشت‌شدن بافت در نمونة‏ خاک‏های مطالعه‌شده توزیع جرم‌ـ اندازة ذرات به‌تدریج به الگوی نرمال نزدیک‏ می‌شود. نتایج آماره‌های F، Cp، و AIC نیز نشان دادند مدل Fr در بیشتر خاک‌های مطالعه‌شده بهترین کارآیی را در توصیف PSD خاک‌ها دارد و پس از آن مدل‌های لاگ‌ـ نرمال اصلاح‌شدة ORL و ONL بیشترین کارآیی را داشتند. بررسی تغییرات R2 در کلاس‌های بافتی شنی و لوم شنی نشان داد مدل‌های G، ONL، ORL،N ، و Fr برازش بهتری نسبت به مدل‌های SL، J، و SC دارند. در حالی که در کلاس‌های بافتی رسی و رس سیلتی کارآیی مدل‌های SL و SC نسبت به مدل‏های G و N بهبود یافت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی خطای برآورد در تعدادی از مدل‌های توزیع اندازه ذرات برای توصیف دانه‌بندی رسوبات آبی

توزیع اندازه ذرات رسوب از فاکتورهای کلیدی رسوب محسوب شده و بسیاری از ویژگی­های مربوط به رسوبات از جمله ویژگی­های هیدرولیکی و الکتریکی و ویژگی­های مرتبط با فرسایش و قابلیت انتقال آنها را تحت تأثیر قرار می­دهد. هدف از این مطالعه مقایسه­ی تحلیلی خطای برآورد در تعدادی از مدل­های ریاضی توزیع اندازه ذرات در توصیف رسوبات انباشته شده در پشت بندهای رسوبگیر متوالی بود. برای این منظور 20 نمونه رسوب از چها...

full text

کاربرد مدل­‌های ریاضی در توصیف توزیع اندازه ذرات در رسوبات پشت بندهای رسوب­‌گیر متوالی

یکی از خصوصیات کلیدی رسوبات، توزیع اندازه ذرات آن­‌ها است که بسیاری از ویژگی­‌های فیزیکی و شیمیایی را تحت تاثیر قرار می­‌دهد. در این پژوهش توزیع اندازه ذرات رسوبات سطحی انباشته شده در پشت بندهای رسوب­‌گیر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور دو آبراهه در منطقه­ نوشان ارومیه که به‌­ترتیب دارای سه و چهار بند سنگی ملاتی بودند، انتخاب شده و توزیع اندازه ذرات رسوب پشت آن­‌ها با اندازه ذرات خاک­ دام...

full text

کارآیی هشت مدل ریاضی در توصیف اندازه ذرات در برخی خاک‏های استان چهارمحال و بختیاری

انتخاب مناسب ترین مدل توزیع اندازه ذرات خاک psd)) به منظور تخمین دقیق تر خواص رطوبتی و هیدرولیکی خاک حائز اهمیت است. در این ارتباط تاکنون، انواع مختلفی از مدل های ریاضی psd ارائه شده است. هدف از این پژوهش مقایسه برازش هشت مدل psd (فردلاند، گمپرتز، ون گنوختن، جیکی، لگاریتمی، نمایی، لگاریتمی- نمایی و فراکتال) به توزیع اندازه ذرات در 71 نمونه خاک از دو شهرستان لردگان و سامان استان چهارمحال و بختیا...

full text

نقش توزیع دو الگویی اندازه ذرات خاک در برآورد منحنی رطوبتی

توزیع جرم ذرات در اندازه­های مختلف تاثیر اساسی در آرایش منافذ دارد؛ به طوری که پایه شکل‌گیری بسیاری از مدل­های منحنی رطوبتی می­باشد. نبود بخشی از اندازه ذرات می­تواند منجر به توزیع دو الگویی اندازه ذرات شود که در این حالت مدل­های توسعه­یافته منحنی رطوبتی برای خاک­های تک الگویی کارایی خود را از دست می­دهند. در این پژوهش سعی شد میزان صحت برآورد منحنی رطوبتی توسط سه مدل Arya et al. (1999)...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 45  issue 2

pages  199- 209

publication date 2014-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023